دربارهی پسته
شاید باور نکنید اما قصهی پسته، به چهار هزار سال پیش در ایران برمیگردد. درخت پسته در زبانهای دیگر از جمله لاتین، عربی، ترکی، روسی، ژاپنی و دیگر زبانها از نام ایرانی آن گرفته شده است. نام درخت پسته در زبان پارسی "پیستاکو" بوده و در طی زمان، به پسته تبدیل شده است.
نشانههای تاریخی
قطعه چوب نیمه سوختهای در عصر حجر، که مربوط به دو حدود هزارسال پیش است، در اطراف شهرستان فسا در استان فارس پیدا شده که در حال حاضر در موزه پارس نگهداری می شود. این قدیمیترین اثری است که از تاریخ پسته به دست آمده.
حتی هرودوت مورخ یونانی به کشت پستهی ایرانی اشارههایی کرده است. بنابراین پسته در ایران سابقهای طولانی دارد و میتوان گفت این محصول از چهارهزار سال پیش در ایران کاشته میشده است.
ضحاک و پسته
ضحاک، به مردمان پارسها میگوید: پستهخوار. این پارتها به عنوان مردانی توصیف شدهاند که از کودکی همواره پسته را به عنوان خوراکی نیروبخش، مقوی و کمحجم به همراه داشتهاند. گفته شده در دوران ساسانیان، فرمان داده شده است که پسته را مانند خوراکی حیاطی و انرژیبخش در دژها انبار کنند تا بتوانند در مقابل حملات دشمنان مقاومت کنند. در زمان حمله تاتاران، دژنشینان ایرانی در قلعه مشهور کالیون خراسان به مدت طولانی در برابر محاصره مغولان مقاومت میکنند، در حالی که تنها خوراک آنها پسته و گوشت خشک است.
پستهی ایران
ایران هنوز بهترین پستهی دنیا را دارد. به کمال رسیدن مغر پسته بدون آنکه درون آن خالی باشد، تنوع شگفت انگیز و خوشمزگی آن در دنیا زبانزد است. شاید شرایط خاص اقلیمی مخصوصا کرمان و رفسنجان سبب به وجود آمدن چنین میوهی پر خاصیت و خوشمزهای شده است.
خواص پسته
پسته سرشار از فیبر، پروتئین، انواع ویتامینها، چربیهای سالم و آنتیاکسیدانهای مختلف است. چربی کمی را داراست و در مقابل ارزش غذایی بالایی دارد. حتی به دلیل داشتن فیبر و ایجاد سیری، به کاهش وزن و تنظیم قند خون کمک میکند. سدیم، پتاسیم، منیزیم، آهن، فسفر، زینک و مواد مفید دیگر نیز در این میوهی کوچک جا خوش کردهاند. به جرات میتوان گفت پسته خلاصکی از بسیاری از خاصیتهاست.
پسته در اشعار ایرانی
فردوسی:
همان ارزن و پسته و ناردان
بیارد یکی موبدی کاردان
شتروار زین هر یکی دههزار
هیونان بختی بیارند بار
حافظ:
ای پستهی تو خنده زده بر حدیثِ قند
مشتاقم از برای خدا یک شِکَر بخند
طوبی ز قامتِ تو نیارد که دَم زند
زین قصه بگذرم که سخن میشود بلند
سعدی
شکرین پسته دهانی به تفرج بگذشت
که چه گویم نتوان گفت که چون زیبا بود