در تاریخ ۲۶ آوریل ۱۹۸۶ فاجعه‌ی هسته‌ای در شهر پریپیات شمال اکراین رخ داد. مکان حادثه، رآکتور هسته‌ای  در نیروگاه چرنوبیل بود. درجه مقیاس حادثه‌ی چرنوبیل به حدی بود که هزینه و خسارات جبران ناپذیری بر جا گذاشت. از این رو، بدترین حادثه‌ی هسته‌ای در تاریخ جهان نام برده‌اند.

در ۱۳۰ کیلومتری شمال کیف و مرز بلاروس، شهر چرنوبیل قرار دارد، در آن زمان  اکراین بخشی از خاک اتحاد جماهیر شوروی بود و شهر پریپیات برای اقامت خانواده‌های کارمندان نیروگاه اتمی چرنوبیل بنا شده بود که امروز شهر ارواح است.

حادثه چرنوبیل چطور اتفاق افتاد؟

در ۲۵ آوریل ۱۹۸۶ برای آزمایش،  میزان قدرت رآکتور شماره 4 را کاهش دادند، در پی آن واکنش غیر منتظره‌ای به وقوع پیوست. فشار راکتور به صورت بخارآب به حدی بالا رفت که سقف راکتور را سوراخ کرد و در ادامه تشعشعات هسته‌ای انفجار دوم با منهدم شدن راکتور سوم رخ داد و ذرات رادیواکتیو در فضا رها شدند. از آن جا که سیستم‌های ایمنی پیش از آزمایش خاموش شده بودند، در نتیجه قادر به محافظت از راکتورها نبوده و تبدیل به فاجعه‌ی بزرگی شد.

علل رویداد فاجعه انجام آزمایش بدون مساعد بودن شرایط، نداشتن ایمنی کافی در راکتورها و خطاهای انسانی پرسنل اعلام شد.

در خاطرات فردی از شهر پریپیات بیان شده که در ساعات اولیه پس از آتش سوزی بسیار عادی با آن برخورد کردند و فارغ از آن که بدانند چه اتفاقی در حال رخ دادن است به بالکن‌ها رفته تا نور خیره کننده ناشی از انفجار نیروگاه را تماشا کنند.

وسعت آلودگی چرنوبیل چقدر بود

5 هزار واحد مسکونی در اوکراین، روسیه سفید و فدراسیون روسیه تحت شعاع این ذرات رادیو اکتیو شدند. حتی اثرات فاجعه در کشورهای فنلاند، سوئد، نروژ، لهستان، انگلستان نیز حس شد.

تبعات پس از حادثه چرنوبیل

_از نیم میلیون نفری که تحت تاثیر تشعشعات اتمی قرار گرفتند بیست هزار نفر جانشان را از دست دادند. دویست هزار نفر هم از زندگی عادی و سلامت جسمی محروم شدند. آن‌ها سال‌ها از بیماری‌های مرتبط و سرطان رنج می‌بردند.

_پس از حادثه، پزشکان مرتب به دلیل تاثیر تشعشعات بر جنین توصیه می‌کردند زنان در صورت بارداری، جنین خود را سقط کنند؛ چرا که پس از سال‌ها نوزداران تحت تاثیر ذرات رادیواکتیو بی دست و پا متولد می‌شدند.

_ رشد تومور، کوچک شدن مغز، آب مروارید و جهش، ناهنجاری‌های ناشی از تشعشعات بود که در نسل‌های پرندگان، حشرات و جوندگان آن ناحیه بروز کرد.

_از سموم باقی مانده از حادثه، سزیم -۱۳۷ یک ایزوتوپ رادیواکتیو است که با تحقیقاتی که در سال 2018 انجام دادند هنوز در گیاهان منطقه موجود است و از طریق شیر گاو به انسان انتقال پیدا می‌کند و برای کودکان و بزرگسالان بسیار مضر است.

خسارات و تلفات چرنوبیل

هزینه پاک‌سازی محیط زیست و محافظت از پانصد میلیون نفر درگیر، تقریباً حدود ۱۸ میلیارد روبل معادل ۶۸ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۹ شد. از طرفی دیگر طبق بیانات مقامات اوکراین تا 24 هزار سال دیگر منطقه‌ی ممنوعه‌ی چرنوبیل قابل سکونت نخواهد بود.

سریال چرنوبیل

شبکه اچ‌بی‌او در سال ۲۰۱۹، از فاجعه چرنوبیل سریالی به همین نام ساخت که با استقبال چشمگیر مخاطبان مواجه شد. شرکت infinity ward نیز در صنعت بازی‌های ویدئویی، از این فاجعه اقتباس گرفته است.